สาเหตุของอาการข้อเสื่อม
ส่วนที่เสื่อมไปตามการใช้งาน แล้วทำให้เกิดอาการปวดข้อ เคลื่อนไหวลำบาก เกิดการเสียดสี คือส่วนที่เป็นกระดูกอ่อนผิวข้อ ซึ่งพบว่ามีความเปลี่ยนแปลงดังนี้
1 เสื่อมเพราะโครงสร้างเปลี่ยน
อาการมักเกิดกับผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วย การเสื่อมแบบนี้เป็นการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างโดยพบว่าผิวหน้าของกระดูกอ่อนมีการแตกเป็นร่องตื้นๆ สีที่เคยขาวใสกลายเป็นสีน้ำตาลขุ่น และมีอาการหนักขึ้นเรื่อยๆร่องลึกของกระดูกอ่อนนี้จะกินลงไปจนถึงกระดูกด้านใน มีการสร้างเนื้อกระดูกด้านหน่อยเพิ่มทำให้หนาขึ้นอาจมีช่องกลวงหรือ มีถุงน้ำอยู่บริเวณนี้ สุดท้ายเมื่อโลกลุกลาม อาจไม่เหลือกระดูกอ่อนหุ้มผิวหนังอยู่เลยหรือเกิดกระดูกงอกใหม่ แต่กระดูกที่งอกใหม่นี้แม้มีกระดูกอ่อนหุ้ม ก็เป็นกระดูกอ่อนชนิดพังผืด ไม่สามารถช่วยในการเคลื่อนไหวได้เหมือนเดิมแถมทำให้เกิดเสียงเวลาเสียดสี
2 เสื่อมเพราะส่วนประกอบเปลี่ยน
การเปลี่ยนแปลงแบบนี้ จะไม่เห็นว่าเกิดความเปลี่ยนแปลงด้านรูปร่างหน้าตาของข้อ แต่ส่วนประกอบภายในข้อจะไม่เหมือนเดิม การดูแลผู้สูงอายุ กาดูแลผู้ป่วย บางครั้งพบว่ามีปริมาณน้ำมากขึ้นในข้อ ทำให้ข้อบวม โครงสร้างภายในสูญเสียส่วนประกอบบางส่วน โดยมากพบปริมาณคอลลาเจนในข้อลดน้อยลง ลักษณะเส้นใยของคอลลาเจนเปลี่ยนไป มีขนาดเล็กลง ผิดรูป จับตัวกันกลอมๆ ทำให้เกิดการบวมของกระดูกอ่อนได้ง่าย
คอลลาเจนในข้อสมัยนี้คอลลาเจน ไม่ใช่ชื่อใหม่ แต่ส่วนใหญ่ได้ยินกันจะเป็นเรื่องของผิวพรรณ ความมีน้ำมีนวล โดยผลิตภัณฑ์กลุ่มเวชสำอางเริ่มมีการนำคอลลาเจนมาผสมโดยเน้นให้เกิดความชุมชื่น ลบรอยเหี่ยวย่น
แต่คอลลาเจนที่เป็นส่วนประกอบในข้อนั้นส่วนใหญ่เป็นคอลลาเจน ชนิดที่ 2 (Collagen type 2)ในขณะคอลลาเจนที่มีผลต่อผิวพรรณเป็นคอลลาเจนชนิดที่ 1,3,4 ดังนั้น หากคิดจะเสริมคอลลาเจนต้องดูให้ดีว่าเป็นคอลลาเจนชนิดไหน
3 เสื่อมเพราะกระดูกอ่อน
สลายการเสื่อมแบบนี้มักเกิดในผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วย เกิดจากกระบวนการของร่างกายที่เรียกว่า กระบวนการเมตาบลิซึมเปลี่ยนแปลงไปเกิดการสร้างเอนไซม์ชนิดหนึ่งที่มีผลทำลายกระดูกอ่อนผิวข้อซึ่งอาจเกิดจากสาเหตุนี้ จะตรวจพบเอนไซม์ Hyaluronidase ซึ่งจะไม่พบในกระดูกอ่อนผิวข้อปกติจะพบในในผลิตออกไซด์เพิ่มมากขึ้น